Sjædtoe kuvsje

Sjædtoen faamoe vihkeles saemide orreme, daelie dihte maahtoe gaarvanamme juktie saemieh sijhtieh vielie daan bijre lieredh.

Sjædtoe kuvsje
Sjædtoe ohtseminie Raarvihkesne.
Foto: Ristin Persson / NRK

Ingvald Jåma
Ingvald Jåma, Fovsen-Njaarkeste maahtoem åtna sjædtoeh bijre.
Foto: Ristin Persson / NRK

Noerhte- Trøndelaagesne jïjnjh sjædtoeh gååvnese mah saemieh guhkiem daalhkesinie jïh beapmosne provhkeme. Gïelem nastedh jih gïeleaernie gïele biesiem Raarvihkesne øørnijægan guktie sjædtoeh gaavnedh jih misse provhkedh, beabpmose jallhts daalhkesinie. Ingvald Jåma, Fovsen-Njaarkeste maahtoem åtna misse edtja daejtie sjædtoejde nuhtjedh.

Sjædtoe hijvene jih aaj vaarege.

Akte sjædtoe maam Ingvaldem beerki, gåessie dihte ov-læhkoesne, pruvvien nuelesne dabrani lea nimmetsh-moere.

– Nimmetsh-moeren baarhkoe joekoen hijvene soeskedh, gåessie gussnie bååktjehke. Manne ohtje baarhkoem soeskim gåessie pruvvien nuelesne dabranim dihte mannem beerki. Nimmets- moeren muerjieh maahta daalhkesinie nuhtjedh. Gejhkedh jih daan mænngan njeervh, dellie maahta maam krodtesjidh. Tjoeverh mojhteles-laakan nuhtjedh.

Nimmehts-moere
Nimmehts-moere.
Foto: Ristin Persson / NRK

Maam saemieh nuhtjin, gåessie ij naan saelhtie gååvnesh?

– Gååvnese sjædtoe disse aaj mij lea saalhtegs. Salhtoen kraesie. Dihte pluevesne sjædta. Tjoeverh daam varkie gïjregen ohtsedidh, daan mænngan geerve sjædta daam gaavnedh gåessie jeatjah kraesie sjædta. Daam kraesiem mov aajja nuhtji gåessie gueliem voessji.

Noere jih dihte båarasåbpoe boelve gaavnedin jih ektesne murriedin dah sjædtoe jih baska sisnie. Eli Kappfjell Maajhjaevreste aavosne, åadtjodh dah sov voelpide vihth råakedh.

Eli Kappfjell
Eli Kappfjell, Maajhjaevreste eadtjohke sjædtoe bijre lieredh.
Foto: Ristin Persson / NRK

– Luste lea jih don jih daan bijre soptsestidh. Ij lea manne nuhtjeme sjædtoe maan jijnjem. Maana- baeleste dellie batskem byøpmedim dihte joekoen njælkies jih aaj njælkies- laakan hapsa. Daelie daan jijnje jeatja beabpmoe båateme dellie ij leah daerpies olkese jih jijtje ohtsedidh. Vihkelommes delie, dihte mijjien eatneme åadtjoe raajnes årrodh jeahta Kappfjell.

Fierpen-roehtse
Fierhpen-roehtse.

Maahtoe mij lea gaarvanamme.

Gielem Nastedh jih Britt Sparrok geerjene 30-40 almetjh båateme daan gïele beasan. Jijnjesh sijhtieh vielie sjædtoe bijre lieredh.

–Mijjieh øøvre geerjene daan jijnjh saemieh båateme. Hijvene biejjie orreme. Joekoen luste båeries saemieh meatan mij maahtoem utnieh dah sjædtoeh bijre soptsestidh jih mijjese bihkedidh guktie nuhtjedh. Daelie edtjebe minnedh jåamoe, jearja, faatnoe voessjedh jih bearkoe-krovhten ektesne byøpmedidh.

Britt Sparrok
Britt Sparrok, Gïelem Nastedh, sjædtoe kuvsjen øørnedæjja.
Foto: Ristin Persson / NRK
Original artikkel publisert hos NRK Sápmi 19.06.14.
Direktelink: https://www.nrk.no/sapmi/samegillii/sjaedtoe-kuvsje-1.11785615